AK Parti Zonguldak Milletvekili Faruk A�aturoAYlu Plan ve BA?tA�e Komisyonunda TTK’nA�n A�zelleAYtirilmesi yA�nA?nde konuAYma yaptA�AYA�m iddiasA�nA�n doAYru olmadA�AYA�nA�, ve kendisini itibarsA�zlaAYtA�rmaya yA�nelik olduAYunu bildirdi.
Milletvekili A�aturoAYlu yaptA�AYA� basA�n aA�A�klamasA�nda BazA� sosyal medya hesaplarA�nda ve basA�nda yer alan Plan ve BA?tA�e Komisyonunda Torba Yasa gA�rA?AYA?lA?rken TTK’nA�n A�zelleAYtirilmesi yA�nA?nde konuAYma yaptA�AYA� A�iddiasA�nA�n doAYru olmadA�AYA�nA� belirtti.
Bu iddilarA�n gerA�eAYi yansA�tmadA�AYA�nA�, AYahsA�nA� itibarsA�zlaAYtA�rmaya yA�nelik olduAYunu ifade eden A�aturoAYlu AYunlarA� kaydetti:
a�?GMA�S baAYkan yardA�mcA�larA� A�sa Mutlu ve Adnan TA�ska’yA� resmi bir davet olmadA�AYA� halde Plan ve BA?tA�e Komisyonu toplantA� salonuna ben aldA�m. A�sa Mutlu sA�z alarak konuAYtu, ondan sonra ben konuAYtum ve A�sa Mutlu yeniden sA�z alarak konuAYma yaptA�. Komisyon baAYkanA� ilk sA�zA? bana verdi ve benim konuAYmam 58. madde A?zerinde teknik bir konuAYmaydA� ve tamamen TTK Genel MA?dA?rlA?AYA?nA?n bu konu ile ilgili tarafA�mA�za verdiAYi bilgi notuna dayalA�ydA�. Konu ise rA�devans uygulamasA�nA�n sorunlu olduAYu, bu sistemin iAYlemediAYi ve bu sahalarA�n TTK ile iliAYkilerinin kesilip, ihale edilerek ruhsatlandA�rA�lmalarA� ve TTK’nA�n elinde bulunan Kandillia��de bir, Karadon’da iki, Cide’de bir ve Azdavay’da iki adet olmak A?zere halen A�alA�AYmayan altA� ocaAYA�n ihale edilerek ekonomiye kazandA�rA�lmasA� ve istihdam saAYlanmasA�na yA�neliktir. AyrA�ca rA�devanslA� sahalarA�n rehabilite edilmesi amaA�lanmaktadA�r. 58. Madde A?zerinde yaptA�AYA�m konuAYmanA�n hiA�bir yerinde A�zelleAYtirme ifadesi geA�memektedir. Buna raAYmen bu konuda AYahsA�mA�n hedef haline getirilmesi iyi niyetten yoksundur.a�?
NE DEMA�Az?
A�aturoAYlu, tasarA�nA�n 58. Maddesi A?zerinde Plan ve BA?tA�e Komisyonunda yaptA�AYA� konuAYmanA�n tam metnini de kamuoyuyla paylaAYtA�.
Metinde AYu ifadeler yer aldA�:
a�?TA?rkiye TaAYkA�mA?rA? A�AYletmeleri, 5177 sayA�lA� Kanuna��la deAYiAYik 3213 sayA�lA� Maden Kanunua��nun ek madde 1a��inci hA?kmA? doAYrultusunda 2005 yA�lA�ndan bu yana A?A�A?ncA? AYahA�slara ihaleyle redevans iAYletmeciliAYini yaptA�rA�yor yani ruhsatlar kendi uhdesinde kalA�yor, kendi ruhsatA�nA� iAYletmecilere kiraya veriyor ihale yA�ntemiyle. Yani AYu anda zaten TA?rkiye TaAYkA�mA?rA? A�AYletmelerinin uhdesinde bulunan ruhsatlarA� bA�yle kiralamak yA�ntemiyle bA�lerek ihale yaparak verme yetkisi var, 2005 yA�lA�ndan bugA?ne kadar yaptA�rA�yor. Kurumun 2000/525 sayA�lA� Bakanlar Kurulu KararA� uhdesinde tahsis edilen ruhsat sahasA�nda 22 taAY kA�mA?rA? sahasA�, 3 kuvars kumu sahasA� ve 1 boksit sahasA�nda redevans yA�ntemiyle iAYletmecilik faaliyetlerini devam ettiriyor. 1 kil sahasA� iA�in de Maden A�AYleri Genel MA?dA?rlA?AYA?nden iAYletme izni talebi yapmA�AY AYu anda TTK. AyrA�ca 6 taAY kA�mA?rA? sahasA�nA�n sA�zleAYmeleri A�eAYitli nedenlerle feshedilmiAY olup bu sahalar da ihale edilebilecek durumdadA�r. Bunlardan bir tanesi, sayA�n baAYkanA�n ifade ettiAYi, AlacaaAYzA�, Kandilli bA�lgesindeki ArmutA�uk mA?essesesi, bir diAYeri Karadona��daki 10 ve 8 numaralA� 2 tane saha ve diAYerleri Cidea��deki NanepA�narA� ve Azdavaya��da 2 tane saha var. Toplam 6 tane saha AYu anda ihale edilip kiraya verilecek durumdadA�r. Kurumun ruhsat sahasA�ndaki toplam taAY kA�mA?rA? rezervleri 1,5 21 milyar ton olup bunun 798 milyon tonu redevans usulA?yle A�zel sektA�rA?n iAYletmeciliAYine tahsis edilmiAYtir yani yaklaAYA�k yarA�sA� veya yarA�sA�ndan fazlasA� AYu anda TA?rkiye TaAYkA�mA?rA? A�AYletmelerinin zaten uhdesinde bulunan ruhsatlarA� redevans AYeklinde kiraya verilmesi AYekliyle iAYlettirilmektedir. Kurumun redevans uygulamasA�ndaki amacA�, kurum tarafA�ndan iAYletilmesi ekonomik olmayan kA�mA?r damarlarA� ile devlet tarafA�ndan yatA�rA�m yapA�lmasA� dA?AYA?nA?lmeyen rezervlerin A�zel sektA�r yoluyla ekonomiye kazandA�rA�lmasA� ve bu AYekilde yeni istihdam alanlarA� aA�A�lmasA�dA�r. Redevans uygulamasA�ndaki bir diAYer amaA�sa daAYlA�k ve ulaAYA�m olanaklarA� fevkalade sA�nA�rlA� olan taAY kA�mA?rA? havzasA�nA�n kA?A�A?k bA�lA?mlere ayrA�larak iAYletmecilerin kontrolA?ne vermek ve kaA�ak ocak faaliyetlerine engel olmaktA�r.
Tabii, sendikacA� arkadaAYlarA�mA�zA�n belirttiAYi gibi, burada belli bir baAYarA� saAYlanmA�AYtA�r ama tam istenilen neticeye de ulaAYA�lamamA�AYtA�r. Ancak bir diAYer konu, son yA�llarda redevans uygulamasA�, mahkemelerin kurum (TTK) ile redevans iAYletmecileri arasA�nda asA�l iAYveren-alt iAYveren iliAYkisi olduAYu yA�nA?ndeki kararlarA�yla A�ok olumsuz sonuA�larla karAYA� karAYA�ya kalA�nmA�AYtA�r. AzA�yle ki: 10/6/2010 tarih ve 5995 sayA�lA� Kanuna��un 17a��nci maddesi ile 3213 sayA�lA� Maden Kanunua��na dA?hil olan Maden Kanunua��nun ek 7a��nci maddesi, ruhsat sahibiyle redevans sA�zleAYmesi imzalayan rA�devansA�A�nA�n sorumluluklarA�nA� dA?zenlemektedir.
RA�devans sA�zleAYmesine dayalA� olarak iAYletilen maden sahalarA�nda meydana gelen A�lA?mlA? veya yaralanmalA� kazalar sonucu tazminat talepleri ile firmalar tarafA�ndan A�denmeyen kA�dem tazminatA�, ihbar tazminatA�, yA�llA�k A?cretli izin alacaklarA�, onlarA� da geA�tim, A?cret alacaklarA�, ulusal, dini bayram ve resmA� tatil A?cretleri vesaire her tA?rlA? iAYA�i alacaklarA� ile Sosyal GA?venlik Kurumuna yatA�rA�lmasA� gereken iAYA�ilikle ilgili her tA?rlA? A�demeler iA�in firmalarla birlikte ruhsat sahiplerine yani TTKa��ya da davalar aA�A�labilmektedir.
Azimdi, redevansA� kaldA�rA�yoruz bu dA?zenlemeyle. Bu davalarA�n davacA�larA�n lehine sonuA�lanmasA� hA?linde redevansA�A� firmalarla birlikte ruhsat sahipleri de tazminatlarA� ve A�denmeyen iAYA�i alacaklarA�nA� A�demek durumunda kalmaktadA�rlar. Hatta mahkemelerde, imzalanan redevans sA�zleAYmelerinin muvazaalA� olduAYu, redevansA�A� firmada A�alA�AYan iAYA�ilerin TTK iAYA�isi gibi tA?m haklardan yararlanmasA� iddialarA� tartA�AYA�lmaktadA�r. Bu durum ileriki sA?reA�te TTKa��nA�n iA�inden A�A�kA�lmaz bir noktaya gelmesine sebep olacaktA�r. Sadece 2016 yA�lA�nda aA�A�lan davalarda 7 milyon TL A�denmiAY ve 2017 yA�lA�nda da hA?len devam eden davalar vardA�r.
Burada bundan amaA�lanan konu, redevansA�A�larA�n sahalarA� ayrA� AYekilde ruhsatlandA�rA�larak yani onlara ruhsat verilerek TTKa��nA�n uhdesindeki ruhsatlar parA�alanmak suretiyle TTKa��yle organik ve hukuki iliAYkilerin kesilmesi, TTK ile redevans iAYletmecileri arasA�nda asA�l iAYveren -alt iAYveren iliAYkisi iddialarA�nA� sonlandA�rarak Maden Kanunu ile diAYer kanunlar kapsamA�ndaki tA?m sorumluluklarA�n yeni ruhsat sahibine ait olmasA�nA� saAYlayacak tA�r. Yani burada iddia edilen AYey AYudur: Redevans iAYletmecileri TTKa��nA�n kiracA�sA� sayA�lmaktadA�r ve bazA� mahkemeler de burada alt iAYveren-A?st iAYveren iliAYkisi kurarak redevans iAYletmelerinden doAYan bA?tA?n olumsuzlarA� TTKa��ya yA?klemektedirler. Bu AYekilde davalar devam etmektedir. Konunun A�zeti budur deAYerli hazA�run.a�?